Nguyễn Huy Cường

Theo Tiengdan

Kỳ 1

Nhiều người ngạc nhiên khi thấy ngày mùng 8 tháng giêng vừa rồi, dòng người đông như kiến cỏ đổ về chùa Ba Vàng, mặc dù trước đó, câu chuyện “Ba Vàng” đã bộc lộ đủ các chiều kích trên mạng xã hội, báo chí, cả truyền hình quốc gia.

Riêng tôi thì không ngạc nhiên vì chỉ cần mười phút tĩnh tâm, nhìn nhận từ cốt lõi của nó sẽ thấy, câu chuyện “chùa Ba Vàng” sẽ còn diễn ra dài dài, nhiều năm nữa.

Để có một tư duy mạch lạc, ta xem xét tạm 5 điểm sau:

Thứ nhất, số người “biết đến” internet, đến mạng xã hội ở Việt Nam thì nhiều nhưng số người biết sử dụng thành thục các mạng xã hội thì không nhiều.

Ngày 21/7/2023 vừa rồi, chúng tôi kỷ niệm 50 năm ngày nhập ngũ, tôi phụ trách khâu truyền thông cho đơn vị và tôi đọc chậm số Zalo, điện thoại, địa chỉ Facebook, YouTube cho hơn bảy chục bạn có mặt nghe, tôi thông báo cho họ là sau 12 giờ sẽ có một phim ngắn về ngày hội này, mời họ ghé xem. Họ rất hào hứng.

Sau lễ, tôi biên tập thành một YouTube 12 phút, nội dung khá cô đọng, dễ xem, đầy kỷ niệm của 50 năm trời và có vài thế hệ đồng đội có mặt ở đó. Trong clip có điểm cả gần 100 bạn đã ra đi.

Sau một tuần tôi gọi điện hỏi lại thì biết, chưa mấy ai biết xem cả, dù tôi đã gửi đường dẫn đến Zalo từng người. Sau đó tôi phải “cầm tay chỉ việc” cho những cựu binh lừng lẫy một thời kia vào xem và nhờ họ chỉ cho người khác. Về sau được biết họ rất khoái, xem đi xem lại và rủ người khác cùng xem nhưng trước đó họ không biết cách.

Câu chuyện nhỏ này cho thấy nguyên lý “khắp rừng không khắp bụi” thể hiện rất rõ. Dẫu trong 100 triệu dân có ba chục triệu dân mạng biết tường tận câu chuyện “Ba Vàng” nhưng còn hai chục triệu người giống như bạn tôi nói trên, không biết, không cần biết về Ba Vàng thì nay một phần mười số này cũng vẫn có hai triệu người cày đầu vào những “lễ” hội đủ kiểu ngày xuân.

Thứ hai, đi mua bảo hiểm. Hồi làm báo Giadinh.online tôi có dịp theo dăm “tín chủ” đến cúng tế đền Mẫu Âu Cơ ở Hạ Hoà, Phú Thọ. Năm bảy “đối tượng” tôi theo có một điểm chung là đốt hàng chục ký vàng mã, tiền và họ bỏ hòm công đức cũng khá dày, có nhà bỏ mươi triệu hoặc hơn.

Sau đó tôi “cày” tiếp vào diện này thì thấy họ có thêm một điểm chung nữa là họ … tham nhũng, vơ vét khá thành thạo.

Có nhà, bảy thành viên đi ba cái xe hơi, cái nào cũng trên tỉ bạc, kể cả cậu con có vẻ chưa … lấy vợ. Thì ra, họ tới đây và hy vọng hối lộ… Mẹ Âu Cơ thương tình bao che cho nhà họ sau khi chia bớt cho thần thánh một số … đồ mã và tiền cúng dường như vừa nói.

Thứ ba, có một diện tạm gọi là “vô sư vô sách”, thấy có chỗ đi, có chỗ “xõa” là đi thôi. Đi chùa này xong có thể đi chùa khác, tiện thể có thể ghé nhà thờ tôn giáo khác xem lễ cho … vui. Họ coi đi chùa cũng như đi bar, đi bảo tàng hay sở thú, cho rộn rã, bớt đi những bí bách tâm lý đời thường.

Thứ tư, đi … đầu tư. Nếu năm ngoái ta đi đâu đó cúng bái, khấn nguyện rồi thấy năm nay xuôn xuôn, làm ăn khá phát đạt, lấy được chồng, được vợ hoặc mới được lên chức phó phòng… Nếu thấy bạn bè, hàng xóm nói rằng đâu đó có ngôi chùa linh linh là … dù chưa chắc đã tin chùa nhưng dễ tin bạn ta, người yêu ta, thì đi… Có mất gì đâu, vài trăm đóng góp, vài ngày vui vẻ, có khi … lãi to nếu năm nay được như nhà kia.

Đi! Nếu năm nay trúng, sẽ hình thành một tín điều, nếu trật, sang năm đi chùa khác!

Thứ năm: Cái không gian u u minh minh này kéo dài cả ngàn năm từ thời Bắc thuộc, nay cái “độ u minh” còn đậm đà hơn, đến nỗi có người suýt chết khi đi cướp … ấn đền Trần thì không thể khác. Nó phải ngọ ngoạy, phải thế, vẫn thế, sẽ phát triển hơn thế.

Chuyện ầm ĩ này cũng không có gì đáng ầm ĩ mà cứ phải ầm ĩ cả. Nếu mai mốt ngành … chùa thu mỗi năm bằng một phần mười GDP rồi trả lại cho bốn diện nói trên chút gì đó, như là cho chị kia sự hy vọng thì cũng bình thường.

Xem như một sự ổn định chính … chị ấy!

Kỳ 2

Hôm qua, sau khi đăng bài ‘Những ai đi chùa” với 5 dấu nhấn xác đáng được nhiều bạn đồng tình, chia sẻ.

Sau khi đăng 2 giờ thì tôi tiếp nhận được tư liệu của một chiến hữu chụp từ chùa Ba Vàng với khung cảnh giống như chùa Bà Đanh hay bà Banh gì đó. Vắng lặng, lạnh lẽo như chốn không người.

Tôi đã có lần đến chùa này nên xác nhận clip, ảnh của nguồn này là thật 100%. Từ sự thật này nhiều người dấy lên hoài nghi bài trên báo Tuổi trẻ, Tiền Phong về hàng vạn nguời đổ về Ba Vàng, làm tắc đường là loại bài giống như “cò mồi”, mục đích là để quảng bá cho Ba Vàng.

Tôi mở ngay một kênh tìm hiểu tới gần chục người bạn sinh sống sát địa chỉ này, trong đó có hai người là người thân; một người làm việc giữ xe sát cổng chùa; một người là doanh nghiệp, cách chùa 1,5 km, thì được họ xác nhận 4 sự thật:

– Nội dung stt của tôi là sự thật.

– Bài và ảnh trong stt nội dung “Vắng như chùa Bà Đanh” cũng là thật, thật với buổi sáng mùng 10, cùng thời gian tôi đăng bài số 1.

– Bài trên báo Tuổi Trẻ thật về sự kiện nhưng nội dung không theo sát để biết được sự thật dưới đây.

Sự thật là sáng mùng 8 âm rất đông, kín không gian lớn của chùa và cả lối đi bên ngoài. Đó là ngày “Mở đàn Dược sư” như ảnh kèm theo chụp từ màn hình buổi lễ.

Thưa các bạn, trong bài hôm qua tôi nêu 5 đối tượng tham gia cuộc u mê vĩ đại này, thực ra là còn lực lượng thứ 6 mà báo chí chưa theo sát.

Đó là: Trong nhiều năm qua, cánh quân của bà Phạm Thị Yến đi gần như khắp miền bắc (ngay Thanh Ba, Hạ hòa, Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ quê tôi) cũng phát triển đầy những tổ chức “Ba Vàng thứ cấp”, gọi là “đạo tràng”.

Công việc của các “cơ sở cách mạng” này là thu gom hàng vạn những người ở diện yếm thế, yếu thế, bệnh tật, cuộc sống có những bức bách, theo các đạo tràng, phần để được làm lính của Ba Vàng, phần để được “oan gia trái chủ” giải “nghiệp”, giải “hạn”.

Từ cơ sở này, ngày 8 tháng giêng vừa qua, những “sư đoàn mạnh” này xua lính tràn về Ba Vàng, nên ở đây đông đúc là chuyện thường, là thực tế. Nếu huy động đủ “quân xanh” thì chùa này không đủ chỗ chứa.

Điều này phóng viên Tuổi Trẻ và vài báo khác chưa kịp tìm hiểu kỹ, nắm bắt tốt, nên nguồn tin trên báo còn rất … vô tư.

Thưa quý bạn, tôi đang tìm lại loạt bài về đề tài này của tôi đã đăng trên báo Tamnhin.net từ mười ba năm trước, đăng lại, để quý bạn biết tôi đã “nhìn vào hậu trường sân khấu môn ảo thuật” này kỹ lắm. Để thấy xã hội ta có thực một lượng người đông đúc vô cùng được mô tả trong một câu thơ:

Ra đường thấy vịt cũng lùa

Thấy đá cũng lạy thấy chùa cũng tu.

Chúc bà con, anh chị em thanh tịnh tâm, mừng xuân mới.