Theo BBC

Trung Quốc bắt đầu cuộc tập trận quân sự kéo dài ba ngày quanh Đài Loan vào thứ Bảy để tỏ sự tức giận trước cuộc gặp của Tổng thống Đài Loan, Thái Anh Văn với Chủ tịch Hạ viện Mỹ, theo Reuters.

Bộ Quốc phòng của hòn đảo cho biết họ sẽ phản ứng một cách bình tĩnh.

Các cuộc tập trận, được công bố một ngày sau khi bà Thái Anh Văn trở về từ Mỹ, đã được đoán trước, sau khi Trung Quốc lên án cuộc gặp của bà với Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy ở Los Angeles.

Trung Quốc coi Đài Loan, vốn được cai trị một cách dân chủ, là lãnh thổ của mình và chưa bao giờ từ bỏ việc sử dụng vũ lực để kiểm soát hòn đảo này.

Chính phủ Đài Loan phản đối mạnh mẽ các yêu sách của Trung Quốc.

Thông báo của Bắc Kinh cũng được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Trung Quốc tiếp đón các nhà lãnh đạo cấp cao châu Âu.

Bộ Tư lệnh Mặt trận miền Đông của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc cho biết họ đã bắt đầu các cuộc tuần tra sẵn sàng chiến đấu và các cuộc tập trận Joint Sword xung quanh Đài Loan. Trước đó họ đã nói rằng sẽ tổ chức các cuộc tập trận này ở eo biển Đài Loan và phía bắc, nam và đông của Đài Loan “theo kế hoạch đã vạch ra”.

“Đây là lời cảnh báo nghiêm trọng đối với lực lượng ly khai đòi độc lập của Đài Loan cũng như sự thông đồng và khiêu khích của các thế lực bên ngoài, đồng thời là hành động cần thiết để bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ”, tuyên bố ngắn của cơ quan này viết.

Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết họ đang theo dõi tình hình, duy trì cảnh giác cao độ và sẽ có phản ứng thích hợp để bảo vệ an ninh của hòn đảo.

Bộ này cũng nói trong một tuyên bố rằng Trung Quốc đang sử dụng chuyến quá cảnh ở Hoa Kỳ của bà Thái “như một cái cớ để tiến hành các cuộc tập trận quân sự, điều này đã gây tổn hại nghiêm trọng đến hòa bình, ổn định và an ninh khu vực”.

“Quân đội sẽ ứng phó với thái độ bình tĩnh, có chừng mực và nghiêm túc, đồng thời sẽ canh gác và giám sát theo nguyên tắc ‘không leo thang lẫn không tranh chấp’ để bảo vệ chủ quyền quốc gia và an ninh quốc gia.”

‘Sách nhiễu’ và ‘siết chặt’

Một quan chức cấp cao của Đài Loan thông thạo với việc lập kế hoạch an ninh trong khu vực nói với Reuters rằng, Trung Quốc có thể sẽ tăng cường tuần tra trên biển và trên không trong nỗ lực “sách nhiễu” vùng phòng không của Đài Loan và “siết chặt” sát hơn đường trung tuyến của Eo biển Đài Loan, vốn thường phục vụ như một rào cản không chính thức giữa hai bên.

Tình hình diễn ra “lường trước” và có thể kiểm soát được, và chính quyền Đài Loan đã chuẩn bị trước nhiều kịch bản cho những phản hồi của họ. Người này nói với điều kiện ẩn danh vì họ không được trao thẩm quyền nói chuyện với giới truyền thông.

Vào sáng thứ Bảy, Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết trong vòng 24 giờ trước đó, họ đã phát hiện bốn máy bay Trung Quốc trong khu vực phòng không của họ, đây không phải là một con số bất thường.

Các phóng viên của Reuters tại một khu vực ven biển gần Phúc Châu, nằm đối diện với quần đảo Matsu do Đài Loan kiểm soát, đã nhìn thấy một tàu chiến Trung Quốc bắn đạn pháo vào một khu vực tập trận trên bờ biển Trung Quốc, một phần của cuộc tập trận mà Trung Quốc công bố vào cuối ngày thứ Sáu.

Bà Thái sẽ gặp phái đoàn các nhà lập pháp Hoa Kỳ do Michael McCaul, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện dẫn đầu, vào cuối ngày thứ Bảy.

Nhân dân Nhật báo, là tiếng nói chính thức của đảng cầm quyền duy nhất – đảng Cộng sản Trung Quốc, cho biết trong một bài bình luận hôm thứ Bảy, rằng chính phủ có “khả năng mạnh mẽ để cản trở bất kỳ hình thức ly khai độc lập nào của Đài Loan”.

“Tất cả các biện pháp đối phó do chính phủ Trung Quốc thực đều thuộc quyền lợi và pháp lý hợp lệ của Trung Quốc để bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ”, bài báo ghi.

Bà Thái Anh Văn, người mạnh mẽ bác bỏ các yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh, đã nhiều lần đề nghị đàm phán với Trung Quốc nhưng bị từ chối vì chính phủ coi bà là một phần tử ly khai. Bà nói chỉ có người dân Đài Loan mới có thể quyết định tương lai của họ.

Ngoại giao và những cuộc tập trận

Trung Quốc đã đe dọa sẽ có những màn trả đũa không xác định nếu cuộc gặp của bà Thái với McCarthy – người đứng thứ hai trong danh sách kế nhiệm tổng thống Mỹ, sau phó tổng thống – diễn ra. Bắc Kinh đã tổ chức các cuộc tập trận xung quanh Đài Loan, bao gồm cả các vụ phóng tên lửa đạn đạo vào tháng 8 sau khi Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đến thăm Đài Bắc.

Tuy nhiên, không giống như hồi tháng 8, Trung Quốc vẫn chưa công bố liệu họ có tổ chức các cuộc tập trận tên lửa hay không.

Trong trường hợp trước đây, Trung Quốc công bố bản đồ tập trận cùng lúc với thông báo về các cuộc tập trận, cho thấy các khu vực biển gần Đài Loan mà nước này sẽ bắn tới.

Các quan chức Đài Loan đã kỳ vọng một phản ứng ít nghiêm trọng hơn đối với cuộc gặp của ông McCarthy, vì nó diễn ra ở Mỹ, nhưng họ đã nói rằng không thể loại trừ khả năng Trung Quốc đang tổ chức thêm các cuộc tập trận.

Thông báo của Trung Quốc phát đi vài giờ sau khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron rời Trung Quốc. Ông Macron đã hội kiến với các nhà lãnh đạo cấp cao, gồm cả Chủ tịch Tập Cận Bình, khi mà Macron kêu gọi Bắc Kinh nói lý với Nga về cuộc chiến ở Ukraine.

Người đứng đầu Liên minh châu Âu, Ursula von der Leyen, cũng ở Trung Quốc trong tuần này để gặp ông Tập, cũng cho biết sự ổn định ở eo biển Đài Loan là điều tối quan trọng.

Tập Cận Bình đã phản ứng bằng cách nói rằng mong đợi Trung Quốc thỏa hiệp về vấn đề Đài Loan là “mơ tưởng”, theo báo cáo chính thức của Trung Quốc về cuộc họp.

Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã đưa ra thông báo về các cuộc tập trận xung quanh Đài Loan, đồng thời đăng những bức ảnh về việc ông Tập gặp Macron và von der Leyen lên trang chủ website của mình.

Nguồn tin an ninh Đài Loan cho biết những nỗ lực gần đây của Trung Quốc nhằm “đắc nhân tâm” các nhà lãnh đạo nước ngoài đều đổ sông đổ bể sau thông báo về cuộc tập trận.

“Sau thông báo về các cuộc tập trận ở eo biển, tất cả những nỗ lực đó đã tan biến sau một đêm và trở thành một nỗ lực lãng phí.”