TBT Tô Lâm và Con Đường Kiểm Soát Thông Tin: Mô Hình Trung Quốc và Nga

Quang Nguyên

Theo VNTB

“Phủ xanh” không gian mạng: bảo vệ sự thật hay mở rộng kiểm soát kiểu Trung Quốc – Nga?

 Ngày 19/12/2025, báo Tuổi Trẻ đăng tải bài viết “Dùng thông tin chính thống ‘phủ xanh’ không gian mạng”, trong đó trích dẫn yêu cầu của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc trên mặt trận tư tưởng. Ông nhấn mạnh rằng cần phải làm cho mỗi cán bộ, đảng viên và người dân đều có sức đề kháng vững vàng trước các luận điệu xuyên tạc, chống phá.(*)

Theo ông Tô Lâm, “phủ xanh không gian mạng” có nghĩa là chủ động tạo ra môi trường thông tin tích cực, lan tỏa các giá trị tốt đẹp. Mục tiêu là sử dụng thông tin chính thống, tích cực để đẩy lùi các ‘quan điểm sai trái’, thù địch, tiêu cực, qua đó bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, xây dựng niềm tin và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân.

Ý tưởng này của người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam bộc lộ một sự lo lắng về việc mất niềm tin vào Đảng, nếu thông tin sai lệch tràn lan và được dư luận đón nhận.

Chủ trương này rõ ràng hướng đến việc định hướng dư luận, ngăn chặn các luồng thông tin mà Đảng cho là “độc hại”. Tuy nhiên, việc áp dụng nó sẽ dẫn đến sự kiểm soát tư tưởng, khi Đảng sử dụng hệ thống tuyên giáo, dân vận, lực lượng 47 và dư luận viên kết hợp với công nghệ tuyên truyền, AI để lan tỏa thông tin “chính thống”, đồng thời loại bỏ các quan điểm trái chiều. Như vậy, điều này dễ dàng dẫn đến tình trạng kiểm soát tư tưởng một chiều. Công nghệ AI sẽ được sử dụng để phủ sóng thông tin của Đảng trên mọi lĩnh vực, tạo thành một thế trận thông tin liên hoàn, trong đó tất cả các kênh thông tin đều bị kiểm soát nhằm tiêu diệt tiếng nói độc lập, phản biện và tự do ngôn luận.

Khi “phủ xanh môi trường thông tin bằng các “thông tin chính thống”, thực tế chỉ có những thông tin có lợi cho Đảng được phép tồn tại, trong đó không ít thông tin sai sự thật, bóp méo hoặc dựng chuyện. Các vấn đề, ý kiến và phản biện xã hội mà Đảng cho là nhạy cảm, bất cập sẽ không có cơ hội được thảo luận công khai và rộng rãi. ĐCSVN cũng nhanh chóng tận dụng công nghệ AI để tự động kiểm duyệt, bóp méo và loại bỏ các ý kiến không phù hợp với nền tảng tư tưởng của Đảng. Điều này đồng nghĩa với việc quyền tự do biểu đạt và tự do thông tin của người dân sẽ bị hạn chế nghiêm trọng.

Gần 2.000 camera AI đã được triển khai tại Hà Nội với lý do kiểm soát giao thông, nhưng thực tế lại được sử dụng để giám sát người dân, giống như mô hình của Trung Quốc.

ĐCSVN có mục tiêu hình thành một “vỏ bọc tích cực màu xanh” phủ lên toàn xã hội, để che lấp những vấn đề xã hội nóng bỏng và nhạy cảm. Điều này cho thấy Đảng đang cố gắng bắt kịp Trung Quốc và Nga trong việc kiểm soát người dân, từ cả thể chất đến tinh thần.

Trung Quốc đã triển khai hệ thống “Tín nhiệm xã hội” (Social Credit System), sử dụng AI và dữ liệu lớn để giám sát hành vi công dân, từ việc đi lại, giao dịch, cho đến phát ngôn trên mạng xã hội. Những người bị điểm thấp sẽ gặp khó khăn trong việc mua vé máy bay, vay tiền, và con cái của họ cũng khó vào các trường học tốt. Hệ thống này bị chỉ trích là công cụ kiểm soát xã hội, bóp nghẹt tự do cá nhân và đàn áp những người bất đồng chính kiến.

Việt Nam cũng không giấu giếm việc học hỏi từ Trung Quốc trong việc giám sát công dân, khi họ đã đề xuất việc xếp hạng và chấm điểm công dân.

Nga, dù không còn dưới chế độ Cộng sản, nhưng dưới thời Tổng thống Putin, hệ thống giám sát công dân đã bị xâm phạm nghiêm trọng. Chính quyền Nga sử dụng AI nhận diện khuôn mặt ở nơi công cộng để theo dõi và phát hiện người tham gia biểu tình hoặc các hoạt động bị xem là chống đối.

Chính quyền Việt Nam đang đi theo mô hình của Trung Quốc và Nga, nhưng không thể minh bạch khi sử dụng AI để “phủ xanh” thông tin. Việc này không dựa trên các giá trị dân chủ, nhân quyền hay sự thật, mà sẽ dẫn đến việc thao túng nhận thức và kiểm soát dư luận thái quá. Thậm chí, thông qua việc sử dụng AI, chính quyền có thể tạo ra các tài khoản giả, bình luận tự động (bot) để đẩy các thông tin có lợi và dìm các ý kiến bất lợi. Điều này không chỉ làm méo mó môi trường thông tin mà còn làm suy yếu khả năng phản biện xã hội.

Về lâu dài, người dân sẽ mất niềm tin khi nhận thấy rằng thông tin trên mạng không còn chân thực, bị kiểm soát và thao túng. Những vấn đề bức xúc của xã hội sẽ không được phản ánh đúng thực chất, khiến cho các chính sách của chính phủ không chính xác và không hiệu quả. Một xã hội sống trong môi trường dối trá do chính quyền tạo ra sẽ phát sinh ngày càng nhiều vấn đề nghiêm trọng, như đàn áp và bỏ tù những người cố gắng bảo vệ tự do thông tin và sự thật.

AI là một con dao hai lưỡi. Nếu được sử dụng một cách minh bạch và có trách nhiệm, công cụ này có thể giúp Đảng và Nhà nước lắng nghe người dân tốt hơn, từ đó đưa ra các chính sách hiệu quả. Tuy nhiên, nếu lợi dụng AI để kiểm soát và thao túng, xã hội sẽ phản ứng và lòng tin của người dân sẽ bị bào mòn. Chính dảng CSVN và chính quyền của họ sẽ tự đánh mất mình. Minh bạch, tự do, dân chủ và trách nhiệm là chìa khóa để mang lại hạnh phúc và sự phát triển cho đất nước. Đảng Cộng sản Việt Nam nên hiểu rõ điều này.

_____________

Nguồn:

(*) https://tuoitre.vn/tong-bi-thu-dung-thong-tin-chinh-thong-phu-xanh-khong-gian-mang-20251219125144713.htm

Khi “phủ xanh môi trường thông tin bằng các “thông tin chính thống”, nghĩa là chỉ các thông tin có lợi cho đảng trong, đó có không ít tin sai sự thật, bóp méo hay dựng chuyện thì các vấn đề, ý kiến, phản biện xã hội mà đảng CS cho là nhạy cảm, bất cập sẽ không có cơ hội được thảo luận công khai, rộng rãi. Đảng CSVN cũng nhanh chóng tận dụng công nghệ  AI  để tự động kiểm duyệt, bóp méo, loại bỏ các ý kiến không phù hợp với nền tảng tư tưởng của Đảng, thì quyền tự do biểu đạt, tự do thông tin của người dân bị ảnh hưởng trực tiếp.Bước đấu gần 2000 camera AI đã dược sử dụng trong cái gọi là để kiểm soát giao thông, phạt nguội nhưng thực tế được áp dụng vào mục đích kiểm soát người dân như Trung cộng.
Dảng CS VN muốn hình thành “vỏ bọc tích cực màu xanh” phủ trên toàn bộ xã hội VN để đè bẹp, che lấp các vấn đề nóng bỏng cần lưu ý  của xã hội.

Đảng CSVN hiện thời dẫn dắt bởi một tướng công an, Tô Lâm, nổi tiếng có bàn tay sắt qua các vụ trấn áp quyền con người và bắt cóc, đang cố gắng bắt kịp Nga và Trung Cộng trong vấn đề kiểm soát người dân từ thể lý đến tinh thần.

Trung Quốc triển khai hệ thống “Tín nhiệm xã hội” (Social Credit System), sử dụng AI cùng dữ liệu lớn để theo dõi hành vi của công dân để giám sát công dân từ đi lại, giao dịch, phát ngôn trên mạng xã hội, v.v. Người bị điểm thấp có thể bị hạn chế mua vé máy bay, tàu cao tốc, vay tiền, con cái khó vào trường tốt, v.v. Hệ thống này bị chỉ trích là công cụ kiểm soát xã hội, bóp nghẹt tự do cá nhân, đàn áp những người bất đồng chính kiến, gây sợ hãi và tự kiểm duyệt.

Việt Nam không dấu diếm bước theo chân Trung quốc trong việc kiểm soát người dân  khi họ đề xuất xếp thứ hạng và chấm điểm công dân.

Nước Nga nay không còn dưới chế độ CS nhưng TT Putin, người xuất thận KGB của đảng cộng sản Xô Viết đã xâm phạm quyền riêng tư, giới hạn quyền tự do tụ tập và biểu đạt ý kiến khi  sử dụng AI nhận diện khuôn mặt ở nơi công cộng để phát hiện, theo dõi người tham gia biểu tình hoặc các hoạt động bị xem là chống đối.

Chính quyền VN theo chân Nga Tàu không thể minh bạch khi  sử dụng AI để “phủ xanh” thông tin. Họ không dựa trên các giá trị dân chủ, nhân quyền và sự thật, nên hoàn toàn có thể dẫn đến thao túng nhận thức, kiểm soát dư luận một cách thái quá, thậm chí bóp méo thực tế, che giấu những vấn đề tiêu cực bằng cách dùng AI  để tạo ra các tài khoản giả, bình luận tự động (bot), đẩy các thông tin có lợi, dìm các ý kiến bất lợi, từ đó làm méo mó môi trường thông tin và làm suy yếu khả năng phản biện xã hội.

Tuy nhiên về lâu, về dài người dân mất niềm tin vì nhận thấy thông tin trên mạng không còn chân thực, bị kiểm soát hoặc thao túng. Những vấn đề bức xúc của xã hội sẽ không được phản ánh đúng thực chất, dẫn đến viễc chính phủ ban bố chính sách không chính xác, xử lý vấn đề không hiệu quả. Những điều trên phát sinh một xã hội sống trong mội trườngdối trá do chính quyền tạo ra. và chắc chắn sẽ nảy sinh ngày càng nhiều vấn đề nghiêm trọng do chính chính quyền gây ra như đàn áp bỏ tù những người cố gắng tìm cách có được tự do thông tin và phổ biến sự thật mà họ gọi là phản động

AI là con dao hai lưỡi. Nếu sử dụng minh bạch, có trách nhiệm công cụ này sẽ giúp Đảng, Nhà nước lắng nghe dân tốt hơn, làm chính sách hiệu quả hơn. Nhưng nếu lợi dụng AI để kiểm soát, thao túng, sớm hay muộn xã hội sẽ phản ứng, lòng tin sẽ bị bào mòn, và chính tổ chức cũng sẽ tự đánh mất mình. Minh bạch, tự do, dân chủ và trách nhiệm là chìa khóa quan trọng đem lại hạnh phúc cho dân. Đảng cộng sản VN nên biết điều đó.

Bình luận về bài viết này