Theo BBC

Các ngoại trưởng Đông Nam Á họp tại Malaysia vào hôm 22/12 nhằm tìm cách chấm dứt các cuộc đụng độ biên giới giữa Thái Lan và Campuchia vốn đã làm ít nhất 40 người thiệt mạng và khiến hơn nửa triệu người phải di tản trong tháng này.

Các bộ trưởng thuộc ASEAN sẽ nỗ lực khôi phục một thỏa thuận ngừng bắn ngắn ngủi trước đó, vốn được dàn xếp bởi Malaysia – quốc gia giữ chức chủ tịch ASEAN năm nay – và Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Thái Lan và Campuchia, hai quốc gia thành viên ASEAN, tham dự cuộc gặp tại Kuala Lumpur. Đây là cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên giữa chính phủ hai nước kể từ khi tiếng súng bùng phát trở lại vào ngày 8/12.

Cả Bangkok và Phnom Penh đều cáo buộc lẫn nhau về các động thái dẫn đến sự đổ vỡ của lệnh ngừng bắn hồi tháng Bảy và một thỏa thuận hòa bình rộng lớn hơn vào tháng 10.

Các cuộc đấu súng dữ dội đã xảy ra tại nhiều khu vực tranh chấp lâu đời dọc theo đường biên giới đất liền dài 817 km, từ vùng rừng núi giáp Lào cho đến các tỉnh ven biển.

Thủ tướng Malaysia dè chừng

Bên cạnh nỗ lực hòa bình của khu vực, Mỹ và Trung Quốc cũng đã thực hiện các nỗ lực ngoại giao riêng biệt nhằm chấm dứt xung đột, nhưng cho đến nay vẫn chưa có dấu hiệu thành công.

Cuộc họp ASEAN do Ngoại trưởng Malaysia Mohamad Hasan chủ trì sẽ xem xét các bước mà khối có thể thực hiện để giúp hạ nhiệt tình hình và chấm dứt giao tranh, Bộ Ngoại giao Malaysia cho biết trong một tuyên bố vào hôm 21/12.

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim bày tỏ hy vọng cuộc họp sẽ tạo điều kiện cho Thái Lan và Campuchia đàm phán cởi mở, giải quyết các khác biệt và đạt được một giải pháp công bằng, lâu dài.

“Tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Campuchia và Thái Lan phải duy trì tinh thần đối thoại, sự sáng suốt và tôn trọng lẫn nhau nhằm chấm dứt căng thẳng, duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực,” ông Anwar viết trên mạng xã hội X vào hôm 21/12 đồng thời nói thêm ông đã điện đàm với thủ tướng của cả hai nước.

Tuần trước, ông chia sẻ với các phóng viên rằng mình “lạc quan một cách dè chừng” về kết quả cuộc họp, nói thêm rằng Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul và Thủ tướng Campuchia Hun Manet đều “mong muốn đạt được một giải pháp hữu nghị càng sớm càng tốt”.

Ông Anwar cũng đăng tải trên mạng xã hội rằng một đội ngũ của ASEAN sẽ trình bày các kết quả từ quan sát thực địa và dữ liệu thu thập được từ công nghệ giám sát vệ tinh do Mỹ cung cấp cho các bộ trưởng ngoại giao.

Giao tranh trước thềm cuộc họp ngoại trưởng

Trong một diễn biến liên quan, Thái Lan đã tiến hành các cuộc không kích vào các vị trí quân sự của Campuchia và đình chỉ các lô hàng nhiên liệu đi qua cửa khẩu biên giới với Lào do lo ngại số nhiên liệu này bị chuyển hướng sang Campuchia.

Quân đội Thái Lan khẳng định Campuchia đã sử dụng thiết bị bay không người lái (drone) để thả bom xuống các căn cứ của Thái Lan và bắn tên lửa vào các khu vực dân sự.

Trước đó, vào hôm 20/12, Bộ Quốc phòng Campuchia cho hay hai tiêm kích F-16 của Thái Lan đêm 19/12 đã ném ba quả bom xuống cây cầu O Chik, công trình giao thông quan trọng nối huyện Chong Kal, tỉnh biên giới Oddar Meanchey và huyện Srei Snam, tỉnh Siem Reap.

Người phát ngôn của Lực lượng Không quân Hoàng gia Thái Lan (RTAF), Trung tướng Chakkrit Thammavichai, cho biết trong một buổi họp báo hôm 20/12 rằng mục đích đánh bom cây cầu là để xe hơi và xe tải không còn có thể vận chuyển nhu yếu phẩm cho lực lượng tiền tuyến của Campuchia tại Cao điểm 350 tại huyện Phanom Dong Rak, tỉnh Surin của Thái Lan.

Theo ông Thammavicha, người đi bộ và người đi xe máy vẫn có thể qua cầu, vì quân đội Thái Lan không muốn làm đảo lộn hoàn toàn cuộc sống của người dân.

Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng nếu phát hiện cây cầu tiếp tục được dùng để tiếp tế cho tiền tuyến, RTAF sẽ phá hủy nó hoàn toàn.

Cũng trong ngày 20/12, Bộ Quốc phòng Campuchia gọi hành động ném bom cầu O Chik của Thái Lan là “tàn bạo”, “bừa bãi” và “vi phạm nghiêm trọng luật nhân đạo quốc tế.”

Đến hôm 21/12, Bộ trưởng Nội vụ Campuchia Neth Pheaktra đăng trên mạng xã hội rằng xung đột đã biến 518.651 người Campuchia thành “dân tị nạn”.

Tại Thái Lan, khoảng 400.000 người đã phải rời bỏ nơi ở do xung đột biên giới tái bùng phát, chính quyền Bangkok cho hay.