Luật sư Trần Đại Lâm

Theo Boxitvn

Điều 16 Hiến pháp năm 2013 quy định:

“Điều 16:

1. Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật.

2. Không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội.”

Theo thông tin báo chí tôi được biết – cơ quan chức năng đang lấy ý kiến về việc thiết lập cơ chế chấm điểm công dân số và gắn các mức ưu đãi, khuyến khích đối với nhóm công dân có mức tương tác số được đánh giá là tích cực.

Tôi cho rằng cơ chế này không cần thiết và có dấu hiệu vi hiến – cần được các nhà lập pháp, luật sư, giới chuyên gia pháp lý thận trọng xem xét, vì các lý do sau đây:

(i) Nguyên tắc bình đẳng trước pháp luật là thành quả cốt lõi của Nhà nước pháp quyền. 

Theo đó, mọi công dân, nếu không có sự khác biệt về địa vị pháp lý hoặc hành vi vi phạm pháp luật cần phải được đối xử như nhau trong việc thụ hưởng quyền và thực hiện nghĩa vụ.

(ii) Mức độ tiếp cận, sử dụng công nghệ số giữa các nhóm trong xã hội hiện nay có sự chênh lệch rất lớn giữa thành thị và nông thôn; giữa người trẻ và người cao tuổi; giữa người có điều kiện và người yếu thế; giữa người lành lặn và người khuyết tật…

Việc chấm điểm công dân dựa trên mức độ tham gia môi trường số như đề xuất đang gián tiếp tạo ra sự bất bình đẳng ngay từ điểm xuất phát – gây bất lợi cho những nhóm khó tiếp cận công nghệ.

(iii) Việc thiết lập cơ chế chấm điểm, xếp hạng công dân gắn với các ưu đãi về thuế, phí, lệ phí hoặc nghĩa vụ tài chính với mức điểm công dân số trong khi không dựa trên sự khác biệt về địa vị pháp lý hay hành vi vi phạm pháp luật là có dấu hiệu không phù hợp với Điều 16 Hiến pháp năm 2013. 

Cơ chế này dẫn đến việc đối xử khác nhau giữa các công dân trong cùng hoàn cảnh pháp lý nhưng khác biệt khi căn cứ vào mức độ tham gia các nền tảng số.

(iv) Mọi công dân, khi thực hiện cùng một giao dịch và nghĩa vụ theo pháp luật cần phải được áp dụng cùng một chế độ thuế, phí, lệ phí. 

Việc gắn ưu đãi tài chính với điểm số hành vi không phải là một tiêu chí hiến định được Hiến pháp 2013 thừa nhận.

Vì vậy, tôi cho rằng cơ chế chấm điểm công dân số nêu trên có dấu hiệu vi hiến cần được rà soát, điều chỉnh theo hướng bảo đảm đúng nguyên tắc mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật và không bị phân biệt đối xử.

T.Đ.L.

Nguồn: FB Trần Đại Lâm