Thu Hằng | Minh Anh

Theo RFI

Liên Hiệp Châu Âu sẽ vay 90 tỷ euro để tiếp tục hỗ trợ trong ít nhất hai năm cho Ukraina cuộc chiến chống Nga, nhưng không dùng đến tài sản bị phong tỏa của Nga để bão lãnh cho khoản vay này. Quyết định được thông qua trong đêm 18 sang ngày 19/12/2025 sau nhiều giờ thương lượng. Nga đã bày tỏ sự hài lòng về quyết định này của Liên Âu.

Đặc phái viên RFI Muriel Paradon tường trình từ Bruxelles :

« Phương án sử dụng tài sản của Nga bị phong tỏa ở châu Âu bị cho là quá phức tạp, quá rủi ro. Phương án này cũng không nhận được đồng thuận cho dù các nước thành viên sẽ tiếp tục nghiên cứu để có thể sử dụng trong tương lai. Cuối cùng một phương án khác đã được tìm ra để tài trợ cho Ukraina. Các nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu sẽ cùng nhau vay tiền trên thị trường, tất cả sẽ cùng nợ.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hoan nghênh thỏa thuận này : « Đây là giải pháp thực tế nhất và khả thi nhất nhằm đảm bảo Ukraina có đủ nguồn tài lực cần thiết cho nỗ lực chiến tranh trong năm 2026. Điều sẽ ra rất đáng quan ngại, đó là một quốc gia nào đó đã tìm cách ngăn chặn thỏa thuận và tôi nghĩ điều rất quan trọng là đã có sự nhất trí trong quyết định này ».

Nhưng để giải pháp được nhất trí thông qua, ba nước phản đối đã được miễn tham gia khoản vay chung này, bao gồm Hungary, Slovakia và Cộng Hòa Séc. Vì vậy, đúng là Liên Âu đã đạt được một thỏa thuận để hỗ trợ Ukraina, nhưng với cái giá của những cuộc đàm phán và thỏa hiệp lâu dài và khó khăn ».

Số tiền 90 tỷ euro nằm trong kế hoạch tài trợ cho Ukraina trong giai đoạn 2026-2027, ước tính khoảng 137 tỷ euro và được chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen trình bày ngày 03/12. Theo Reuters, các nhà lãnh đạo châu Âu cho biết tài sản của Nga, lên tới 210 tỷ euro, bị phong tỏa ở Liên Âu, sẽ tiếp tục « bị đóng băng » chừng nào Matxcơva chưa bồi thường chiến tranh cho Ukraina. Nếu trường hợp này xảy ra, Kiev sẽ có thể sử dụng số tài sản trên để trả khoản vay của châu Âu.

Matxcơva hoan nghênh « thất bại » của Liên Âu

Đối với tổng thống Pháp, khoản vay chung 90 tỷ euro là « một thông điệp kiên quyết » và « đã có sự đoạn tuyệt thực sự, Liên Âu chấp nhận cùng nhau nợ để cho Ukraina vay ». Ông Macron cũng cho rằng nối lại đối thoại với tổng thống Nga sẽ « lại hữu ích » đối với ông cũng như đối với châu Âu. Thủ tướng Đức Friedrich Merz phát biểu đây là « tin tốt cho Ukraina và là tin xấu cho Nga ».

Trong buổi họp báo thường niên ngày 19/12, được AFP trích dẫn, tổng thống Vladimir Putin đã cảnh cáo về « những hậu quả nặng nề » nếu tài sản của Nga bị sử dụng để tài trợ cho Kiev. Trước đó, trên mạng Telegram, ông Kirill Dmitriev, đặc sứ của điện Kremlin về các vấn đề kinh tế, hoan nghênh sự « thất bại » của ý đồ « sử dụng bất hợp pháp tài sản của Nga để tài trợ cho Ukraina ». Ông cho rằng « luật pháp và lẽ thường đã giành được thắng lợi ».

Đối với thủ tướng Hungary Viktor Orban, việc Budapest không tham gia vào khoản vay chung của Liên Âu là một « thắng lợi quan trọng », trong bối cảnh Hungary sẽ tổ chức bầu cử lập pháp vào năm 2026. 

90 tỷ euro tiền vay : Kiev thở phào nhẹ nhõm

Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky trên mạng xã hội X đã có lời cảm ơn các nhà lãnh đạo châu Âu, xem quyết định nói trên là một nguồn bảo đảm an ninh tài chính cho những năm sắp tới.

Thông tín viên Emmanuelle Chaze tại Kiev cho biết thêm thông tin :

« Kiev thở phào nhẹ nhõm sau thông báo này, dù rằng Ukraina vẫn muốn thấy Nga phải tài trợ trực tiếp bằng số tiền 210 tỷ tài sản Nga bị đóng băng cho thâm thủng ngân sách do chiến tranh gây ra. Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky hoan nghênh quyết định này. Đối với ông, sự hỗ trợ của châu Âu “đã thực sự giúp tăng cường sức kháng cự” của Ukraina.

Nhưng câu hỏi vẫn chưa được giải đáp tại Kiev là thời điểm thực hiện kế hoạch tài trợ, bởi vì thời gian thúc bách : Theo các ước tính, ngân khố của Ukraina có nguy cơ cạn kiệt ngay từ mùa xuân tới.

Tuy nhiên, các nguồn tài trợ bổ sung, thông qua các thỏa thuận song phương về sản xuất trang thiết bị quân sự, thông qua thỏa thuận đất hiếm với Mỹ, cũng sẽ giúp Kiev đối phó với thâm hụt ngân sách trong những tháng tới.

Theo thỏa thuận đạt được ở Bruxelles, Ukraina chỉ sẽ hoàn trả tiền vay của châu Âu một khi Nga bắt đầu thanh toán các khoản bồi thường chiến tranh cho Ukraina ».