Theo Nguoi-viet

HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Hoa Kỳ muốn mở rộng quan hệ và nâng cao mối quan hệ an ninh quốc phòng với Việt Nam khi hai bên đang đàm phán các chi tiết của thỏa hiệp thương mại.

Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper cho hay như vậy trong cuộc phỏng vấn của hãng tin Bloomberg hôm Thứ Bảy 13 Tháng Mười Hai vài ngày sau khi đội đặc nhiệm tác chiến của Hải quân Mỹ gồm tàu đổ bộ tấn công USS Tripoli và tuần dương hạm USS Robert Smalls đến thăm cảng Đà Nẵng.

“Theo tôi, quý vị sẽ thấy thương vụ quốc phòng giữa hai nước gia tăng sẽ là điểm nhấn mạnh trong quan hệ song phương”, đại sứ Knapper nói với hãng tin Bloomberg ở Hà Nội. Bởi vì “Hai bên cùng chia sẻ lợi ích của một Biển Đông tự do và mở. Hai bên cùng chia sẻ lợi ích của hòa bình và ổn định tại khu vực này và đồng thời dự trù những điều này sẽ tiếp tục.”

Tàu đổ bộ tấn công USS Tripoli và tuần dương hạm USS Robert Smalls đến thăm cảng Đà Nẵng từ ngày Thứ Hai 8 Tháng Mười Hai, với 2,300 thủy thủ và lính TQLC, các máy bay khu trục tối tân F-35B, các hệ thống tác chiến điện tử và các hỏa tiễn phòng không, đối hải, đối đất. Các chiến hạm Hạm đội 7 của Mỹ thường xuyên di chuyển và thăm viếng các nước ở khu vực Á Châu Thái Bình Dương.

Những năm gần đây, nhiều dấu hiệu căng thẳng giữa các nước trong khu vực từ tranh chấp biển đảo đến khai thác tiềm năng dầu khí dưới lòng biển, bên cạnh quyền tự do hải hành và phi hành ở khu vực rộng lớn hơn 3 triệu km2, nhiều phen đã nổi sóng. Tuy nhiên chiến tranh chưa xảy ra một phần nhờ sự hiện diện thường xuyên của Hạm đội 7 cùng với hải quân một số nước đồng minh với Mỹ.

“Theo tôi, chúng ta sẽ nhìn thấy có thêm nhiều chiến hạm Mỹ đến thăm Việt Nam những năm tới đây, đồng thời sẽ thấy có nhiều cơ hội hơn cho các lãnh đạo quân đội chúng ta đến thăm.” Đại sứ Knapper cho hay như vậy bên lề một buổi lễ tiếp nhận, hồi hương di hài người Mỹ mất tích trong chiến tranh Việt Nam (MIA).

Trong năm nay, nhiều lần giới lãnh đạo Hà Nội bắn tiếng cho biết họ sẵn sàng mua thêm nhiều mặt hàng trị giá cao, gồm cả trang bị an ninh quốc phòng, để giảm bớt thâm thủng mậu dịch cho Mỹ mà năm ngoái đã lên đến $123.5 tỉ USD. Mức độ thâm thủng lớn như vậy đã là cơn cớ làm cho Tổng thống Trump loan báo “thuế quan đối ứng” với hàng nhập cảng từ Việt Nam tới 46% rồi sau đó hạ xuống còn 20% sau nhiều lần đàm phán.

Hiện hai bên vẫn còn dang tiếp tục thương thuyết để hoàn thành bản thỏa hiệp thương mại mà cái khung theo đó Tòa Bạch Ốc dùng làm căn cứ để đàm phán, đưa ra từ Tháng Mười. Hà Nội đã thỏa thuận cho hầu hết các sản phẩm Mỹ, từ kỹ nghệ cao đến nông nghiệp, ưu đãi thâm nhập Việt Nam, trong khi Mỹ cũng cho một số hàng của Việt Nam được hưởng thuế quan bằng không (0).

Nhiều vấn đề quan trọng hiện chưa được quyết định, bao gồm cả việc Mỹ định nghĩa thế nào là hàng “trung chuyển” và bị áp thuế quan tới 40%. Washington đang muốn ngăn chận hàng hóa Trung Quốc đội lốt hàng nước khác, gồm cả từ Việt Nam, đưa vào Mỹ đế trốn thuế quan cao.

Hợp tác quốc phòng Việt Nam với Mỹ đã thấy tiến triển hơn sau khi Tổng thống Joe Biden đến Hà Nội năm 2023 nâng cấp quan hệ lên thành Đối tác Chiến lược Toàn diện ngang với Nga, Trung Quốc. Tháng Sáu năm nay, Mỹ đã chuyển giao cho Cảnh sát biển Việt Nam tàu tuần tra thứ ba, trọng tải 3,200 tấn. Trước đó Mỹ cũng đã chuyển giao cho Việt Nam một số tàu tuần tra nhỏ, hoạt động ven bờ trị giá $12.5 triệu USD và năm ngoái cũng đã chuyển giao máy bay huấn luyện phi công quân sự.

Đầu Tháng Mười Một vừa qua, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đến Hà Nội, gặp cả Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang và Tổng bí thư Tô Lâm. Ông nói với báo chí trước các cuộc họp đó là “Hợp tác (quân sự) giữa hai nước sâu xa hơn sẽ có lợi cho cả hai bên”. Tuy nhiên người ta vẫn không thấy có gì về một thương vụ quốc phòng nào được loan báo.

Không bao lâu trước đó, hai nguồn tin Việt Nam từng nói với hãng tin Reuters là khi ông Hegseth đến Hà Nội, hai bên thảo luận về thương vụ mua máy bay vận tải quân sự C-130 Hercules và trực thăng S-92 của hảng Lockheed Martin. Đồng thời họ còn muốn mua cả trực thăng vận tải hạng nặng Chinook của Boeing nữa. Hồi Tháng Tư vừa qua, lại còn có tin CSVN muốn mua ít nhất 24 khu trục F-16 Fighting Falcon của hãng Lockheed Martin nhưng đến nay chẳng có tin tức gì thêm.

Nguyễn Khắc Giang, một phân tích gia về thời sự Việt Nam tại ISEAS-Yusof Ishak Institute Singapore, cho rằng chuyện mua máy bay C-130 có vẻ ỳ ạch vì một phần thủ tục hành chánh, phần khác còn có dấu hiệu về sự tin cậy lẫn nhau trong khi có tin bị xì ra là Hà Nội đang mua 40 chiến đấu cơ của Nga.(NTB)