Thu Hằng

Theo RFI

Liên Hiệp Châu Âu muốn giúp Kiev « có thế mạnh » trong các cuộc đàm phán với Nga. Ngày 03/12/2025, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen trình bày kế hoạch tài trợ cho Ukraina trong giai đoạn 2026-2027, ước tính khoảng 137 tỷ euro. Để trang trải một phần nhu cầu này, Ủy Ban đề xuất hai phương án : Liên Âu vay chung hoặc sử dụng tài sản Nga bị phong tỏa ở châu Âu, chủ yếu nằm ở Bỉ. Tuy nhiên, Bỉ không ủng hộ phương án thứ hai.

Thông tín viên RFI Jean-Jacques Héry tại Bruxelles tường trình :

« Mặc dù vẫn chưa loại trừ khả năng sử dụng các tài sản bị phong tỏa của Nga, Ủy Ban Châu Âu đề xuất một lựa chọn thứ hai : một khoản vay chung của Liên Âu.

Vấn đề ở chỗ là khả năng này khó mà được cả 27 quốc gia thành viên ủng hộ, trong bối cảnh nước nào cũng tìm đủ mọi cách để tiết kiệm và ngày càng có nhiều nước đề ra ngân sách thắt lưng buộc bụng. Một khoản vay chung của châu Âu phải có sự đồng thuận của toàn bộ các nước thành viên, một sự đồng thuận không hề chắc chắn, đặc biệt là do nước Hungary của Viktor Orbán hoàn toàn phản đối phương án này.

Kết quả là phải trở lại với giải pháp được Ủy Ban ủng hộ ngay từ đầu, đó là một khoản vay được bảo đảm bằng tài sản bị phong tỏa của Nga. Nhưng Bỉ lại là nước nói « không » bởi vì họ nắm giữ phần lớn số tài sản này. Trong số 235 tỷ euro tài sản bị phong tỏa ở châu Âu, có đến 210 tỷ euro được lưu giữ tại Bỉ. Bruxelles lo ngại là nếu một tòa án trọng tài quốc tế ra phán quyết trừng phạt việc động đến tài sản của Nga thì có khả năng là Bruxelles sẽ phải một mình trả cho Matxcơva một khoản tiền tương đương với hơn 20% GDP của Bỉ.

Do đó, Bỉ đã đặt ra các điều kiện: Thứ nhất là chia sẻ rủi ro. Mỗi quốc gia thành viên cam kết đóng góp vào việc hoàn trả nếu một ngày nào đó Matxcơva thắng kiện ở tòa trọng tài quốc tế. Thứ hai là tất cả các quốc gia châu Âu đã phong tỏa tài sản của Nga trên lãnh thổ của họ – bao gồm cả Pháp – cũng phải tham gia vào việc bảo lãnh khoản vay.

Bruxelles cho rằng những điều kiện này hiện giờ vẫn chưa được đáp ứng, trái với những gì Ủy Ban Châu Âu đã nói. Ngày 03/12, ngoại trưởng Bỉ Maxime Prévot nhắc lại : “Chúng tôi cảm thấy thất vọng vì không được lắng nghe” ».

Quyết định giúp Kiev « có thế mạnh » trong các cuộc đàm phán chấm dứt chiến tranh được đưa ra vào lúc Nga vẫn không chấp nhận kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất. Tuy vậy, theo AFP, ngày 04/12, tổng thống Vladimir Putin đánh giá cuộc gặp tại Matxcơva với đặc sứ Mỹ Witkoff và Jared Kushner, con rể của tổng thống Trump là « rất hữu ích ». Trong khi đó, nguyên thủ Mỹ cho rằng đó là « một cuộc gặp tốt đẹp » và tái khẳng định Putin thật sự « muốn chấm dứt chiến tranh ». Theo dự kiến, nhà đàm phán Ukraina Rustem Umerov sẽ gặp đặc sứ Witkoff và Jared Kushner tại Florida, Mỹ ngày 04/12.