Thùy Dương | Thanh Hà | Trần Công

Theo RFI

Xung đột thương mại được xoa dịu sau thượng đỉnh Mỹ-Trung. Sau cuộc họp tại Busan, Hàn Quốc hôm 30/10/2025, tổng thống Donald Trump và chủ tịch Tập Cận Bình đạt được thỏa thuận về đất hiếm, về xuất nhập khẩu đậu nành và về giảm mức thuế đối ứng của Mỹ  đối với hàng Trung Quốc. Nhà Trắng nói đến một cuộc trao đổi « tích cực ». Bắc Kinh phản ứng chừng mực hơn.

Sau cuộc họp trong gần hai giờ đồng hồ tại một căn cứ quân sự ở thành phố cảng Busan, tổng thống Mỹ hài lòng về một cuộc trao đổi « tích cực », với « nhiều kết quả tốt đẹp ». Donald Trump thậm chí tin rằng đôi bên « có thể ký được một thỏa thuận thương mại ngay hôm nay » và đánh giá thượng đỉnh đầu tiên với lãnh đạo Trung Quốc trong nhiệm kỳ 2 là một « thắng lợi vẻ vang ».

Về phía Bắc Kinh, phản ứng của chủ tịch Trung Quốc chừng mực hơn. Bắt đầu cuộc họp, Tập Cận Bình xác định rõ « việc hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có xung khắc là chuyện bình thường », tuy nhiên hai nước « đã tiến hành đàm phán, thảo luậnrộng rãi và đạt được đồng thuận để giải quyết các vấn đề tồn tại ».

Thông tín viên Trần Công tại Hàn Quốc cho biết cụ thể về những kết quả Hoa Kỳ và Trung Quốc đã đạt được sau cuộc họp tại Busan hôm nay :

Theo tuyên bố của ông Trump trên chuyến bay trở về Mỹ, Trung Quốc cam kết hợp tác chặt chẽ với Mỹ trong việc ngăn chặn ma túy fentanyl, nguyên nhân gây ra khủng hoảng nghiện opioid tại Mỹ. Để đáp lại, Mỹ giảm thuế «phạt fentanyl» đối với Trung Quốc từ 20% xuống còn 10%. Như vậy là mức thuế đối ứng trung bình từ khoảng 55% giảm xuống còn 45%. Đổi lại, Bắc Kinh đồng ý hoãn trong một năm việc áp dụng lệnh kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, một trong những nguyên liệu chiến lược đối với ngành công nghiệp bán dẫn và năng lượng xanh toàn cầu. Ông Trump khẳng định «vấn đề đất hiếm đã được giải quyết và Trung Quốc sẽ tiếp tục bảo đảmnguồn cung ứng trong thời gian tới. »

Đồng thời, Bắc Kinh cũng sẽ tái khởi động việc mua nông sản Mỹ, đặc biệt là đậu nành, vốn bị tạm dừng trong giai đoạn căng thẳng thương mại trước đó. Hai bên cũng thảo luận về vấn đề bán chip AI của Mỹ cho Trung Quốc. Theo lời ông Trump, «không chỉ riêng dòng Blackwell mới nhất của Nvidia, mà nhiều loại chip khác cũng đang được xem xét. » Washington cho rằng việc cho phép bán các dòng chip không quá nhạy cảm có thể giúp duy trì vị thế dẫn đầu của Mỹ trong ngành công nghiệp trí tuệ nhân tạo toàn cầu.

Ngoài ra, Hoa Kỳ đã đồng ý tạm hoãn cuộc điều tra thương mại đối với ngành đóng tàu và hàng hải Trung Quốc, lĩnh vực mà Washington cáo buộc Bắc Kinh «trợ cấp và cạnh tranh không công bằng. » Quyết định này được đưa ra sau khi Hàn Quốc tuyên bố đầu tư 150 tỷ đôla vào ngành đóng tàu Mỹ, hỗ trợ chương trình phục hưng công nghiệp hàng hải mà ông Trump đang thúc đẩy.

Về mặt ngoại giao, tổng thống Trump tiết lộ ông sẽ thăm Trung Quốc vào tháng 04/2026, và ngay sau đó chủ tịch Tập Cận Bình sẽ có chuyến thăm đáp lễ tới Washington hoặc bang Florida. Hai nhà lãnh đạo đồng thời bày tỏ mong muốn nối lại cơ chế đối thoại cấp cao thường niên để «đặt lại khuôn khổ quan hệ Mỹ–Trung trên nền tảng cạnh tranh có kiểm soát. »

Bắc Kinh cũng vừa xác nhận « ngưng hạn chế xuất khẩu đất hiếm trong vòng một năm ». Rời Busan và trên đường trở về Washington, tổng thống Trump cho biết Trung Quốc « bắt đầu đàm phán về khả năng mua năng lượng của Mỹ ». Tuy nhiên, hãng tin AP ghi nhận Đài Loan và Nvidia là hai hồ sơ mà lãnh đạo Mỹ-Trung tránh đề cập đến trong cuộc gặp lần này. Tổng thống Donald Trump và chủ tịch Tập Cận Bình cũng đã không ra thông cáo chung.

Hàn Quốc : Biểu tình bài Trump bên lề APEC

Sau cuộc gặp với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, tổng thống Mỹ Donald Trump hôm nay 30/10 bay về nước mà không ở lại Gyeongju dự hai ngày họp chính của thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC), quy tụ nguyên thủ quốc gia của các nền kinh tế trong khu vực. Ngay từ hôm qua 29/10, nhiều người biểu tình đã tập hợp để phản đối kiểu tham dự APEC như vậy của tổng thống Mỹ, lưu ý về nguy cơ chiến tranh xảy ra do các quyết định “phi dân chủ” của ông Trump.

Từ Gyeongju, thông tín viên Celio Fioretti gửi về phóng sự :

« Sự hiện diện của Donald Trump tại thượng đỉnh APEC khiến cả trăm người biểu tình tại Gyeongju phẫn nộ. Hong Myeong-gyo, một người trong số họ, lên án việc Donald Trump thu hút hết sự chú ý về ông, người thậm chí  không dự toàn bộ hội nghị thượng đỉnh và né tránh cả 2 ngày thảo luận chính vào cuối tuần này.

Hong Myeong-gyo nói : « Hội nghị thượng đỉnh APEC 2025 tại Gyeongju bắt đầu và kết thúc như một lễ hội cho Donald Trump. Mặc dù thượng đỉnh phải giải quyết nhiều vấn đề, nhưng mọi sự chú ý đang dồn hết vào các cuộc chiến kinh tế và thuế quan của Trump. APEC có nguy cơ bị biến thành màn độc diễn của Trump ».

Những người biểu tình cũng đến đây để lên án thái độ mà họ xem là nguy hiểm của tổng thống Mỹ trên trường quốc tế, theo giải thích của Kim Jong-min : « Chúng tôi không thể im lặng trước một Donald Trump áp đặt quan điểm của ông ta. Chúng tôi lên án Trump, kẻ hủy diệt nền dân chủ. Cuộc chiến kinh tế của ông ta không chỉ giới hạn ở cạnh tranh, mà còn công khai thúc đẩy mối đe dọa chiến tranh ».

Mặc dù Hàn Quốc và Hoa Kỳ hôm thứ Tư 29/10 đã đạt được một thỏa thuận thương mại, nhưng các thách thức thương mại do Donald Trump gây ra vẫn là tâm điểm của các cuộc thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh APEC lần này ».