Kimi Yang (tổng hợp)

Theo VNTB

“Tui khai thuế khoán, rồi không biết mấy ông bên thuế nghi hay rảnh quá hay gì mà xuống tận nơi, đứng ngay quầy buôn bán của tui, kiểm tra từ lúc tui mở cửa cho đến lúc tui đóng cửa xem có đúng như cái tui khai hay không? Trời ơi, buôn bán có lúc trồi lúc sụt chứ đâu phải lúc nào cũng ổn định. Vậy mà ổng đứng kế bên đếm từng tô, xong rồi phán mình khai không đúng sự thật, phạt 5 triệu, coi oan ức không?”, một tiểu thương giấu tên chia sẻ.

Sức mua trên thị trường vẫn chưa phục hồi đã làm cho không ít người buôn bán, tiểu thương vốn “rầu” nay còn “sầu” hơn. Giờ đây, còn là câu chuyện của thuế, đã khiến cho nhiều hộ kinh doanh cá thể như ngồi trên lửa.

Theo số liệu của Cục Thống kê (Bộ Tài chính) đến cuối 2024, cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh được quản lý thuế, đóng góp 25.953 tỷ đồng vào ngân sách. Trong số này, gần hai triệu hộ đóng thuế khoán, bình quân nộp 700.000 đồng mỗi tháng.

Thuế khoán có thể được hiểu là loại thuế tính theo tỷ lệ trên doanh thu khoán do cơ quan thuế xác định, áp dụng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán.

Cơ quan thuế căn cứ vào tài liệu kê khai của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế, ý kiến của Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn để xác định mức thuế khoán (theo khoản 2 điều 51 Luật Quản lý Thuế 2019).

“Tui khai thuế khoán, rồi không biết mấy ông bên thuế nghi hay rảnh quá hay gì mà xuống tận nơi, đứng ngay quầy buôn bán của tui, kiểm tra từ lúc tui mở cửa cho đến lúc tui đóng cửa xem có đúng như cái tui khai hay không? Trời ơi, buôn bán có lúc trồi lúc sụt chứ đâu phải lúc nào cũng ổn định. Vậy mà ổng đứng kế bên đếm từng tô, xong rồi phán mình khai không đúng sự thật, phạt 5 triệu, coi oan ức không?”, một tiểu thương giấu tên chia sẻ.

Theo lộ trình, Việt Nam sẽ bỏ hình thức thuế khoán với hộ kinh doanh chậm nhất trong 2026, theo yêu cầu tại Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị. Có thể nói, nếu bỏ thuế khoán sẽ không còn tình trạng như chia sẻ của vị tiểu thương giấu tên? Thế nhưng, thực tế, nhiều hộ kinh doanh quen với nộp thuế khoán nên chưa chú trọng ghi chép sổ sách, minh bạch doanh thu. Khi bỏ thuế khoán, họ buộc phải thực hiện chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ theo phương pháp kê khai hay doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ.

Bà Xuân, chủ tiệm tạp hóa ở Hà Nội cũng cho biết với thuế suất 1,5% trên doanh thu, trong khi lợi nhuận chỉ 2-5%, cửa hàng gần như không còn lãi. Điều này buộc bà phải tính toán, điều chỉnh giá một số mặt hàng.

Không chỉ gánh chi phí thuế, nhiều hộ kinh doanh còn phải đầu tư thiết bị, phần mềm để xuất hoá đơn cho mỗi giao dịch, kết nối với cơ quan thuế. Tạm gác vấn đề tiền bạc sang bên, việc sử dụng hoá đơn điện tử sẽ tạo thêm khó khăn cho những tiểu thương, người buôn bán lớn tuổi, công nghệ hiện đại gần như… mù tịt.

“Thời buổi giờ không phải như lúc trước, làm ăn khó khăn người ta đi chợ cũng tính toán hơn rất nhiều. Khách hàng cũng ít hơn trước, buôn bán cũng kém sắc hơn. Buôn bán ế ẩm, giờ mặt hàng còn phải tăng giá vì thuế sẽ có thể khiến hàng tiêu thụ càng chậm. Biết đóng thuế là nghĩa vụ nhưng nói gì nói, ít nhiều cũng cần chia sẻ nỗi niềm với bà con chứ”, một tiểu thương giấu tên khác chia sẻ.

Có thể nói, đóng thuế là câu chuyện hoàn toàn không mới, kinh doanh hay buôn bán thì phải đóng các loại phí, thuế là chuyện quá đỗi bình thường. Tuy nhiên, giờ đây, thuế lại là vấn đề thu hút nhiều sự quan tâm không chỉ từ những tiểu thương mà còn cả với người tiêu dùng. Bởi giá cả một mặt hàng tăng do bị đánh thuế cũng giá nguyên liệu tăng, cũng ít nhiều ảnh hưởng đến túi tiền của người tiêu dùng. Thiết nghĩ, cuộc sống đã đầy những khó khăn, chính sách ban hành cần “giúp ích” cho bà con chứ không phải đặt bà con vào thế khó.

“Trước đây, câu chuyện thuế được đem ra bàn luận nhưng cũng bình thường à, vì lúc đó tuy có khó khăn rồi nhưng còn buôn bán được. Còn bây giờ, không chỉ lo vấn đề mưu sinh, lo không biết hôm nay buôn bán như thế nào mà còn lo cả thuế”, ông Tám, bảo vệ chợ chia sẻ.

Lật lại một câu chuyện trong quá khứ, để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế khó khăn, từ 1.1.2009 đến hết tháng 5.2009, Chính phủ tạm thời chưa thu thuế thu nhập cá nhân.