Hải Di Nguyễn 

Theo Machsong

Thái Lan tiếp tục bị áp lực quốc tế về đối xử với người tỵ nạn 

Theo tờ European Times đưa tin, một liên minh nhiều tổ chức phi chính phủ—trong đó có BPSOS—gióng lên hồi chuông cảnh báo trước kỳ họp lần thứ 70 của Ủy ban LHQ về Địa vị Phụ nữ (Commission on the Status of women, viết tắt CSW) về tình trạng gia tăng bạo lực trên cơ sở giới đi kèm với đàn áp tự do tôn giáo hay niềm tin với các phụ nữ và trẻ em gái thuộc các cộng đồng tôn giáo thiểu số. 

Chủ đề CSW lần này đặc biệt nhấn mạnh vấn đề tiếp cận công lý. 

Bản báo cáo chung nói về tình trạng đàn áp kép—về tôn giáo và giới tính—xảy ra với các phụ nữ thiểu số ở Iraq, Pakistan, Ấn Độ, Nicaragua, và Việt Nam.  

Việt Nam 

Riêng về Việt Nam, bản tuyên bố chung nhấn mạnh hai vấn đề. 

Thứ nhất là sự đàn áp phụ nữ người Thượng và người H’mông theo đạo Tin Lành: sách nhiễu, theo dõi, đe dọa; cưỡng ép tham gia các tổ chức tôn giáo do nhà nước điều khiển; tước đoạt giấy tờ tùy thân, không cấp giấy đăng ký kết hôn hay giấy đăng ký khai sinh, khiến họ trở thành “vô quốc tịch” trên chính quê hương mình; trừng phạt và đuổi khỏi quê nhà chỉ vì niềm tin tôn giáo. Đây là vấn đề BPSOS đã vận động nhiều năm nay và đưa vào tuyên bố chung. 

Thứ hai là sự đe dọa và cách đối xử với các nữ tu của Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ: cáo buộc họ giả tu, cưỡng ép kiểm tra ADN (DNA) và kiểm tra trinh tiết. Ngay cả khi chúng ta không thể biết được sự thật về cáo buộc “loạn luân” ở Thiền Am, những hành vi thô bạo, cưỡng ép, xâm lấn thân thể, vi phạm quyền phụ nữ từ phía chính quyền Việt Nam đều đáng lên án. 

Việt Nam và Thái Lan 

Bản báo cáo chung cũng nói, các phụ nữ người Thượng và người H’mông theo đạo Tin Lành tiếp tục chịu rủi ro khi sang Thái Lan tỵ nạn: một mặt là đàn áp xuyên quốc gia từ chính quyền Việt Nam; mặt khác là thực tế Thái Lan không công nhận người tỵ nạn, từ đó khiến họ dễ dàng bị bóc lột và không thể tiếp cận công lý; không chỉ vậy, chính quyền Thái Lan lại hợp tác với Việt Nam để theo dõi, bắt giam, và cưỡng ép hồi hương. 

Đây là một vấn nạn BPSOS tập trung vào từ hơn năm qua, đặc biệt vì lâu nay quốc tế vẫn chưa thực sự chú ý đến vấn đề nhân quyền ở Thái Lan và việc Thái Lan biến mình thành công cụ đàn áp xuyên quốc gia cho các nhà nước độc tài trong khu vực, trong đó nổi bật là nhà nước Việt Nam. 

Các cộng đồng và quốc gia khác 

Ngoài ra, bản tuyên bố chung cũng nói tới phụ nữ Yazidi và Assyrian ở Iraq; phụ nữ Thiên Chúa giáo và đạo Hindu ở Pakistan; phụ nữ Thiên Chúa giáo và sắc tộc Kuki ở Manipur, phía bắc Ấn Độ; gia đình các mục sư ở Nicaragua; v.v. 

Các tổ chức phi chính phủ nào? 

Các tổ chức cùng đứng tên, bao gồm 3 tổ chức người Việt, là Big Ocean Women, Coptic Solidarity, Fundación para la Mejora de la Vida, la Cultura y la Sociedad, Jubilee Campaign, Tumuku Development and Cultural Union, Universal Peace Federation, Assyrian International Council, Boat People SOS (BPSOS), Burma Research Institute, CaoDai Today, Council for Muslims Facing Tomorrow, Pagan Federation International, Free Yezidi Foundation, Friends of Thiền Am Monastery, Global Women Christian Chamber of Commerce Embassy, the International Institute of Religious Freedom (IIRF), Nigerian Women Lead, the Observatory of Religious Freedom in Latin America (OLIRE), Open Doors International, và She Leads Assyria.

Kêu gọi gì? 

Liên minh các NGO kêu gọi các chính phủ, cơ quan LHQ, và cộng đồng quốc tế có hành động cụ thể để giải quyết vấn đề bạo lực trên cơ sở giới đi kèm với đàn áp tôn giáo. Tuyên bố khuyến nghị các quốc gia: 

• Tái khẳng định quyền tự do tôn giáo hay niềm tin của phụ nữ, lồng ghép quyền này trong các khuôn khổ bình đẳng giới và phát triển, tái cam kết với các nguyên tắc của Tuyên bố và Cương lĩnh Hành động Bắc Kinh (Beijing Declaration and Platform for Action). 
• Cải thiện việc giám sát và báo cáo quốc tế về vi phạm quyền tự do tôn giáo hoặc niềm tin có liên quan cụ thể tới giới tính, chẳng hạn như bạo lực tình dục với phụ nữ thiểu số. 
• Bảo đảm quyền tiếp cận công lý, không thiên vị; cung cấp hỗ trợ pháp lý, các biện pháp bảo vệ, và bồi thường cho nạn nhân; đào tạo các nhân viên tư pháp và thực thi pháp luật để ý thức về tôn giáo và giới tính, không có định kiến, v.v. 
• Cải cách các điều luật có tính phân biệt đối xử; xóa bỏ các kẽ hở pháp lý tạo điều kiện cho tảo hôn, ép buộc cải đạo, hoặc bất kỳ hình thức cưỡng ép tôn giáo nào; thay đổi luật để bảo vệ trẻ em gái không bị cưỡng hôn, hay cưỡng ép cải đạo; v.v. 

Phiên họp CSW70 sẽ diễn ra vào tháng 3/2026.