Thu Hằng

Theo RFI

Ngày 10/10/2025, hơn 4.000 công chức liên bang Mỹ bị sa thải vì « shutdown ». Đây là đợt sa thải có quy mô lớn đầu tiên trong lịch sử hiện đại Mỹ vì trong những đợt shudown trước, công chức chỉ bị nghỉ làm không lương. Tổng thống Donald Trump khẳng định « tất cả đều do đảng Dân Chủ ». Các nghiệp đoàn đã đệ đơn kiện vì sa thải trong thời gian đóng cửa chính phủ là « bất hợp pháp ». Phán quyết sẽ được đưa ra ngày 15/10.

Tổng thống Mỹ dường như đang làm một công đôi việc, tinh giản bộ máy hành chính theo đúng chủ trương tranh cử, đặc biệt là những chương trình, cơ quan liên quan đến đảng Dân Chủ, đồng thời gây sức ép với đối thủ để thông qua ngân sách.

Thông tín viên Loubna Anaki tại New York giải thích :

« Tổng thống Donald Trump không hề giấu diếm điều này. Tuần này, tại Nhà Trắng, ông khẳng định sẽ sa thải « những công chức bị gán mác Dân Chủ ». Mặc dù không cung cấp thêm chi tiết về việc lựa chọn như thế nào nhưng rõ ràng tổng thống có ý định sử dụng tình trạng « shutdown » đóng cửa chính phủ liên bang để trực tiếp nhắm vào đảng Dân Chủ.

Donald Trump dự tính trước tiên là cắt giảm hơn 30 tỷ đô la ngân sách liên bang dành cho các bang và thành phố thuộc đảng Dân Chủ. Nhiều dự án cơ sở hạ tầng, chương trình hỗ trợ người nghèo và giao thông công cộng đều có thể bị ảnh hưởng. Đối với tổng thống, việc này nhằm gây áp lực và trừng phạt đảng Dân Chủ, những người vẫn tiếp tục đưa yêu cầu gia hạn trợ cấp y tế Obamacare thành điều kiện của bất kỳ thỏa thuận nào về ngân sách.

Họ cũng chỉ trích gay gắt quyết định của tổng thống nhắm vào ngân sách của các thành phố và bang do đảng Dân Chủ lãnh đạo. Thượng nghị sĩ Dân Chủ Chuck Schumer của bang New York viết : « Trong nước Mỹ độc tài của Donald Trump, ngay cả tàu hỏa cũng không chạy đúng giờ ».

Hai bộ được cho là sa thải nhiều nhất là bộ Tài Chính và bộ Y Tế, lần lượt là 1.500 và 1.100 nhân viên, tiếp theo là bộ Thương Mại (300 người) và hai bộ Giáo Dục và bộ Nhà ở và Đô thị (hơn 400 người). Bộ Tư Pháp cùng nhiều tổ chức liên bang khác cũng « dự tính » sa thải thêm. Tuy nhiên, dù chính phủ đang đóng cửa, ngày 11/10, tổng thống Trump ra lệnh « quân nhân Hoa Kỳ sẽ nhận được lương vào thứ Tư tuần sau (15/10) ».