Hạt nhân Iran: Đề xuất của Nga và Trung Quốc bị bác, LHQ tái lập trừng phạt

Trọng Thành

Theo RFI

Các trừng phạt của Liên Hiệp Quốc đối với Iran, liên quan đến Thỏa thuận hạt nhân (JCPOA) năm 2015, được nối lại, sau khi dự thảo nghị quyết hoãn trừng phạt của Nga và Trung Quốc không được Hội đồng Bảo an thông qua ngày hôm qua, 26/09/2025.

Tổng thống Iran, Masoud Pezeshkian (giữa) trong cuộc họp báo tại trụ sở Liên Hiệp Quốc,New York, ngày 26/09/2025.
Tổng thống Iran, Masoud Pezeshkian (giữa) trong cuộc họp báo tại trụ sở Liên Hiệp Quốc,New York, ngày 26/09/2025. AP – Angelina Katsanis

Theo Reuters, chỉ có 4 trong 15 quốc gia thành viên Hội đồng Bảo an ủng hộ đề xuất hoãn trừng phạt 6 tháng của Matxcơva và Bắc Kinh. Các trừng phạt của Liên Hiệp Quốc, được đình chỉ từ năm 2015 để đánh đổi lấy việc Teheran từ bỏ tham vọng chế tạo vũ khí nguyên tử, sẽ được áp dụng trở lại kể từ 12 giờ đêm nay, 27/09/2025, giờ quốc tế.

Cơ chế Snapback trong Thỏa thuận hạt nhân JCPOA năm 2015, cho phép tái lập các trừng phạt, đã được nhóm E3 (Đức, Pháp và Anh Quốc), ba nước trong lục cường ký kết JCPOA, đề nghị kích hoạt hồi tháng 8.

Iran phản bác quyết định của LHQ, nhưng vẫn hợp tác với AIEA

Hôm nay, trong một cuộc trả lời họp báo, ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi khẳng định Teheran sẽ « không nhân nhượng trước áp lực » của phương Tây về chương trình hạt nhân. Tại Hội đồng Bảo hôm qua, lãnh đạo ngoại giao Iran khẳng định, quyết định của Hội đồng Bảo an là « bất hợp pháp, nguy hiểm về mặt chính trị và có những sai sót về thủ tục ».

Về phần mình, tổng thống Iran Massoud Pezeshkian trong một phát biểu bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, bảo đảm là Tehera sẽ không rời bỏ Hiệp ước không phổ biến hạt nhân (TNP), và lên án các thế lực nước ngoài đang tạo « cớ » để kích động xung đột tại khu vực.

Thanh tra của AIEA được nối lại từ tuần này

Hôm qua, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (AIEA) thông báo việc tranh tra các địa điểm hạt nhân Iran đã được nối lại « từ tuần này ». Đây là lần đầu tiên AIEA nối lại hoạt động thanh tra tại Iran, kể từ cuộc chiến 12 ngày của Israel chống Iran, và cuộc oanh kích của Mỹ nhắm vào một số cơ sở hạt nhân Iran.

Iran : Phát triển vũ khí hạt nhân hay tiếp tục đàm phán ?

Trả lời RFI về cuộc khủng hoảng hạt nhân Iran, chuyên gia về Iran và Trung Đông Jonathan Piron, lưu ý : « Trong những ngày tới, chúng ta sẽ chờ xem chính quyền Iran sẽ có thái độ như thế nào với AIEA, về các yêu cầu thanh sát của AIEA, cũng như về Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân » và « giới lãnh đạo Iran sẽ lựa chọn đường lối nào, giữa một bên là phe bảo thủ đòi phát triển vũ khí hạt nhân và phe cải cách đứng đầu là tổng thống, muốn một lần nữa tiếp tục các nỗ lực ngoại giao ». Theo chuyên gia Piron, « trong khi chờ đợi, chúng ta đang bước vào một giai đoạn mới với nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân ở Trung Đông và Iran đang trở lại ở mức độ cao hơn, và hệ quả là, một cục diện bất ổn mới đang mở ra. »

Bình luận về bài viết này