Tử Long

Theo VNTB

Không phải chỉ sinh ra đứa trẻ, rồi để mọi thứ phát triển theo tự nhiên là đủ đâu thưa ông nguyên Bí thư Thành uỷ TPHCM…

Sáng 11.8.2025, Thành ủy TPHCM tổ chức hội nghị lấy ý kiến cán bộ lãnh đạo cao cấp, lãnh đạo TPHCM nghỉ hưu góp ý dự thảo báo cáo chính trị Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Hội nghị có sự góp mặt của nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Ủy ban MTTQ Việt Nam, TPHCM và các tỉnh, thành.

Tại Hội nghị, vị nguyên Bí thư Thành uỷ TPHCM Nguyễn Thiện Nhân đã đưa ra nhiều ví dụ về tầm quan trọng của phát triển kinh tế gắn liền với nền tảng phát triển con người.

“TPHCM là siêu đô thị lớn nhất cả nước về kinh tế, nhưng cũng là siêu đô thị đẻ ít nhất cả nước. TPHCM không duy trì được con người, người lao động nên cần người nhập cư, nếu không có người nhập cư, TPHCM sẽ không được như hôm nay”, ông Nguyễn Thiện Nhân nhận định.

Theo thống kê từ nhiều số liệu, nhận định này của ông Nhân là không sai. Theo đó, những năm qua, TPHCM (cũ) luôn có mức sinh thấp nhất cả nước, thấp hơn rất nhiều so với mức sinh thay thế mà Việt Nam đang duy trì (2-2,1 con trên một mẹ). Ngay cả sau khi sáp nhập, chỉ số sinh của Thành phố này cũng thuộc loại thấp nhất cả nước, dù có tăng nhẹ (đạt 1,43 so với mức 1,39). Số lượng trẻ em sinh ra ngày càng ít dẫn đến lực lượng lao động trẻ trong tương lai giảm sút nghiêm trọng, ảnh hưởng khả năng duy trì nhịp độ phát triển kinh tế của thành phố.

Vấn đề này đến từ nhiều nguyên nhân. Đó có thể là xu hướng kết hôn xong không sinh con đang dần trở nên phổ biến hơn, đặc biệt ở các nước phát triển và các thành phố lớn. Thứ hai, đó cũng còn là nguyên nhân đến từ suy nghĩ của một vài người mẹ khi sinh con nhiều, sẽ càng lúc càng “không được đẹp”. Tuy nhiên, một vấn đề được nhiều người quan tâm, vẫn là nuôi dạy con cái.

Trên thực tế, theo chia sẻ, cũng có không ít những phụ nữ sẵn sàng sinh đứa con thứ hai, thứ ba, bất chấp về vấn đề ngoại hình nhưng điều họ lo ngại nhất, vẫn là chế độ an sinh.

“Sinh ra một đứa trẻ, đâu phải chỉ sinh ra là đủ? Đủ thứ tiền, từ tiền sữa, tiền tã, tiền kem xức cho bé cho đến những khoản chi phí như khám bệnh, chích ngừa. Thôi thì mấy cái đó, chuẩn bị trước khi sinh cũng được đi. Còn những khoản chi phí sinh hoạt khác, đặc biệt là chi phí ăn học. Lúc đám cưới, tôi cũng nghĩ mình sẽ sinh hai, sinh ba đứa, sau này đỡ đần nhau sẽ đỡ hơn. Nhưng rồi, mọi thứ không như tưởng tượng”, chị Ngọc, một cư dân ở Sài Gòn chia sẻ.

Đồng tình với quan điểm của chị Ngọc, theo bà Nguyễn Thị Út thì: “Nếu gia đình ổn định kinh tế thì không nói, còn với những hộ công ăn việc làm còn bấp bênh, đặc biệt là chỉ có một người đàn ông đi làm, lo kinh tế chính cho hai bên gia đình nội ngoại thì nói thiệt, ai mà dám đẻ thêm? Đẻ ra phải cho ăn học đàng hoàng chứ đâu thể đẻ xong để đi lông bông, thất học được!”.

Trong thảo luận bàn tròn tại Hội thảo khoa học Quốc gia với chủ đề “Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9: Giá trị thời đại và sức sống trường tồn”, diễn ra chiều 14.8.2025, cũng nói về vấn đề này, theo ông Nhân thì “Để có con người bền vững thì cứ một gia đình phải có ít nhất 2 con. Nhưng nếu thu nhập của hai vợ chồng không đủ nuôi 2 con, tức là mức thu nhập đó không đủ trang trải cho 4 người thì họ sẽ không sinh 2 con. Giải pháp thực tế nhất là phải chuyển từ trả lương tối thiểu sang lương đủ sống cho gia đình 4 người”.

Nhìn sơ qua, có thể thấy, điều ông Nhân nói là đúng. Tuy nhiên, ông Nhân lại quên mất một điều rằng, ở Việt Nam, bên cạnh những lao động có hợp đồng thì vẫn còn đó một lực lượng không nhỏ lao động không hợp đồng. Họ là những lao động tự do với đủ mọi ngành nghề từ xe ôm, bán hàng rong, bán hàng trực tuyến cho đến những tiểu thương… thì khái niệm trả lương cứng trong công việc ở đây, dường như không mấy quan trọng.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng việc trả lương đủ sống cho gia đình 4 người sẽ có thể kích cầu mua bán, vô hình trung sẽ góp phần cải thiện đời sống của những lao động tự do. Điều đó là hoàn toàn có thể, tuy nhiên, có ai dám chắc là lương tăng, sẽ không kéo theo sự tăng giá đến từ những thứ cũng như dịch vụ khác? Đơn cử như giá điện, giá bán lẻ điện bình quân có thể được điều chỉnh ba tháng một lần, theo Nghị định 72/2025/NĐ-CP.

TPHCM không chỉ là một đô thị năng động, đáng sống mà còn là nơi hội tụ của học thuật; nơi tập trung nhiều dịch vụ y tế khám, chữa bệnh thuộc hàng bậc nhất nước. Không những vậy, thành phố còn là nơi quy tụ của nhiều con người với nhiều ngành nghề khác nhau. Tuy vậy, sự cạnh tranh cũng như áp lực về cơm áo gạo tiền là hoàn toàn không nhỏ. Chính vì thế, thiết nghĩ, thay vì ngồi bàn luận hoặc “nói miệng” về khuyến khích sinh đẻ, vì sao các ông nghị bà nghị không đề xuất những phương án hỗ trợ phù hợp, lâu dài cho những hộ “muốn” sinh thêm con nhưng “ngại” vì không có khả năng kinh tế?

Một đô thị dễ sống nhưng sống không dễ…