Cát Thảo Ly
Theo CTMM
So sánh Bắc Việt – Ba Lan 1950 cùng xây dựng XHCN, đến 1989 ‘đường ai nấy đi’ và nay Ba Lan giàu có còn Việt Nam (VN) tụt hậu, có thể khập khiễng do địa lý, lịch sử, quan hệ, tư duy khác nhau. Nay cùng Đông Á, nhân chuyến đi TBT Tô Lâm đến Nam Hàn hôm 11/8, hãy xem VN – Triều Tiên khi Nam Hàn có cuộc chiến với ngoài vĩ tuyến 38 và VN cũng ở vĩ tuyến 18. Hai quốc gia tương tự bùng lên điểm nóng từ Chiến tranh Lạnh, đã và đang thay đổi theo chiều hướng nào.
- Nam Hàn và VN:
Tổng thống Nam Hàn 1953 từng đề nghị giúp Quốc gia VN 2.000 quân chống Việt Minh. Có thể họ tiếp tục rèn quân, bùng lại xung đột với Bắc Hàn thì thiện chiến rút về. Dù kế hoạch bị hoãn, 1957 Đại Hàn Dân Quốc – VNCH vẫn lập quan hệ ngoại giao. 1964, hơn 120 người gồm sĩ quan, quân y, võ sư Taekwondo Nam Hàn đến VNCH. Sau đó, Park Chung Hee gửi 6.000 quân, là lực lượng viễn chinh nhiều chỉ sau Mỹ. Từ 1966 – 1968, lính Đại Hàn giết nhiều người nghi tiếp tay du kích CS. Năm 1970 họ về nước.
Đến mở cửa, nông sản bán qua Nam Hàn, đầu tư từ Nam Hàn đổ vào. Sau khi qua Singapore ‘ăn vạ hậu chiến’ bị từ chối và đề nghị hợp tác làm ăn, năm 1995 TBT Đỗ Mười đi Nam Hàn. Hai bên khép lại quá khứ, Nam Hàn cam kết đầu tư trả phần nào ‘món nợ’. Họ chia buồn, nói ‘không cố ý’. (Tuy không đồng chủng, Nam Hàn đã xin lỗi và thiện chí giúp đỡ. Còn Lê Duẩn khủng bố đồng bào miền Nam và thảm sát Huế, nay không xin lỗi ít nhất như HCM với CCRĐ, còn triệt phá chứng tích và nơi thờ tập thể Mậu Thân).
Vẫn tiếp mâu thuẫn nhỏ khi dân Bắc Hàn sang Trung Quốc (TQ), vào VN gặp 4 trung tâm tiếp nhận của Nam Hàn xin tị nạn. Năm 2004 có 468 người qua VN được đi Nam Hàn. VN làm ngơ nhiều năm tai tiếng, đã trục xuất các trung tâm này. Năm 2022, ông Phúc gặp tổng thống Yoon Suk-yeol, nâng cấp quan hệ 2 nước lên đối tác chiến lược toàn diện. Nay Nam Hàn là đối tác thương mại lớn thứ ba, đầu tư lớn thứ tư vào VN với hơn 90 tỷ USD vốn FDI và nhiều dự án.
- Bắc Hàn và VN:
Năm 1950, Bắc Hàn là nước thứ 3 sau TQ và Liên Xô (LX) công nhận VNDCCH. Năm 1957 HCM qua Bắc Hàn. Kim Nhật Thành 2 lần đến Bắc Việt 1958 và 1964 (HCM đãi món thịt cầy, sau đó còn cử đầu bếp chế biến ngon nhất qua đó chỉ dẫn phổ biến). 1961 hai bên hợp tác KHKT, Bắc Hàn giúp phi công, vũ khí, đạn dược, đồng phục (14 lính chết nay còn mộ ở Bắc Giang). Họ còn giúp xi măng, thép, vải, thuốc men, phân bón… Sinh viên Bắc Việt sang du học khá đông. Từ 1970 trợ giúp giảm dần và dừng lại sau hiệp định Paris về VN.
Khi TQ và Liên Xô mâu thuẫn, Bắc Hàn ủng hộ TQ lôi kéo Lào và Campuchia (Camp) vào một nhóm. VN thì theo LX. 1979 Bắc Hàn lên án VN đánh Camp, từ chối công nhận chế độ Hun Sen, ủng hộ Khmer Đỏ. Khi VN rút quân khỏi Camp, quan hệ mới bình thường. 1992, VN – Nam Hàn công bố đối tác toàn diện, Bắc Hàn lại cắt quan hệ lần nữa. 1996 Bắc Hàn không trả 18 triệu USD mua 20.000 tấn gạo VN, ngầm hiểu trừ lại viện trợ trước đây. Nay họ cử người qua VN nghiên cứu đổi mới kinh tế.
- TBT đến Nam Hàn mới đây:
Ông đề cao ‘Kỳ tích sông Hàn’ 1970 và Nam Hàn trong ‘4 con rồng châu Á’ 1990. Họ huy động gần 10 tập đoàn và định chế tài chính lớn gặp VN. TBT muốn hỗ trợ đào tạo nhân lực, công nghệ sinh học – đóng tàu – bán dẫn, chuyển đổi số, vật liệu nano, trung tâm dữ liệu, an toàn không gian mạng, chủ quyền và năng lực quản trị số… Ông kêu gọi đầu tư thêm FDI, tài trợ vốn, hợp tác nghiên cứu… Tất cả để LAN TỎA công nghệ cao, công nghệ mới nổi và công nghệ lõi đến VN và cho đây là ‘ĐƯỜNG TẮT’ bắt kịp phát triển.
Tất tàn tật như thể muốn bưng bê cả về. Còn VN không thấy giá trị tương xứng hợp tác, ngoài vẫn mặt bằng, nhân công giá rẻ và chuỗi cung ứng phụ trợ. Hai bên cam kết có ‘Kỳ tích sông Hàn’ sẽ có ‘Kỳ tích sông Hồng’. Cơ sở là 3 thập kỷ hợp tác, nền móng đủ sâu. Phu nhân TBT thì gặp các cô dâu VN, hứa cấp lại quốc tịch. Cưới ‘chui’, lao động ‘chui’, du học du lịch và ‘quá giang’ máy bay CT QH qua đó trốn lại. Người Bắc Hàn qua VN để tị nạn Nam Hàn. Dân hai nước ‘phản bội tổ quốc’ hay ngán bỏ chế độ?
300.000 người Nam Hàn qua VN làm chủ và quản lý, thuê nhân công làm hàng bán ra toàn cầu thu lợi. Phía VN cho là VN xuất khẩu, trơ trẽn cộng phần thu của họ vào GDP cả nước. Báo đảng ca ngợi Samsung Bắc Ninh là ‘trường học kỷ luật’. Lớp con cháu của bác được dẫn đường gần thế kỷ, nay Nam Hàn qua đào tạo trở lại cho bớt tật ‘nói rồng leo làm mèo mửa’ và ‘lèo lái cách mạng’ giả lừa. Mỗi Samsung kéo theo chuỗi hơn 300 doanh nghiệp VN cung ứng đủ biết họ mạnh mức nào.
Khi Daewoo có dự án khách sạn 18 tầng, quan chức xây dựng Hà Nội bàn lùi rằng nền đất không chịu quá 12 tầng. Họ làm được, quan chức thừa nhận ‘giới hạn chỉ tồn tại khi chưa nhìn ra thế giới’, nôm na là ‘ếch đáy giếng’. Nay hợp tác mà như rủ nhau song ca: VNPT – Kira và LG CNS về trung tâm dữ liệu; Viettel – KT về phát triển giải pháp AI, nền tảng AX; CMC – Samsung C&T về phát triển AI và chuyển đổi số; CT Group – Airbility ký kết sản xuất 5.000 UAV… Vụ UAV kết hợp hai bên, VN tự chủ tất cả sao không làm bán ở VN mà chỉ ‘xuất khẩu’?
CSVN ủng hộ Iran chống Mỹ, Iran và Israel đánh nhau, VN lại mua vũ khí Israel. Nay khoe chế tạo 24 tàu ngầm mini TN-75. Dân mạng xếp hình sát nhau thì TN-75 giống tàu lớp Yugo Bắc Hàn nhưng ống phóng ngư lôi 400mm LX thay ống 533mm Yugo. Cùng lắm lắp vài gói công nghệ mua về rồi ‘made in VN’ và ‘giữ bí mật cao’. VN lại mua 20 khẩu pháo K.9 Nam Hàn, chưa hỏi mua bom hạt nhân Bắc Hàn đủ ‘bộ ba vũ khí chiến lược’!?
….
Tóm lại, miền Nam vựa lúa trù phú sau 1975 bị đói, thiếu gạo cũng đổ do cấm vận. TBT muốn khôi phục ‘SG – Hòn ngọc Viễn Đông’ (nơi cho là lính Nam Hàn đến ‘đánh thuê’), có thật tâm nhận sai lầm ‘giải phóng miền Nam’? Sao không còn hát vang ‘tôi có HCM – anh có Kim Nhật Thành’ như xưa? VNCH và Nam Hàn đều chống CS. Nay CSVN quan hệ với bên đối đầu, gần như bỏ rơi Bắc Hàn, tệ hơn nữa là vờ ‘tôn trọng khác biệt’ vẫn phân biệt lý lịch với dân VNCH.
Nhiều ký kết và nâng cấp quan hệ sau đó trơ ra. Nếu đúng TBT đáp ứng yêu cầu của Mỹ đàm phán thuế quan là giảm thuộc địa hàng hoá và công nghệ TQ, ít nhiều có thể tin ‘kỷ nguyên vươn mình’. Còn vãi ra bỏ hoang, để Nam Hàn làm chủ thì đừng mong có ‘đường tắt’ và lan toả ‘kỳ tích sông Hồng’. Học Nam Hàn trước tiên phải là ‘thoát Trung’ mới tự chủ mọi mặt. Công du vẫn ‘chập chờn’: thay đổi tư duy điều hành đất nước để thoát khỏi điểm nghẽn hay dân lại thất vọng, đều do ở CSVN.
TinHoaThinhĐon 