QUẢNG NAM, Việt Nam (NV) – Nhiều nhà cổ ở thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, xuống cấp trầm trọng nhưng chủ nhân không được tự ý tu sửa, đành chấp nhận sống khổ trong ngôi nhà có thể sập bất cứ lúc nào khi mưa bão.

Nằm bên bờ Bắc hạ lưu sông Thu Bồn, thành phố Hội An có hơn 1,000 nhà, di tích cổ được xếp hạng “di sản.” Khoảng 10% số này do nhà nước quản lý; 20% là nhà thờ tộc và hội quán, nhà lưu niệm dòng họ; 70% còn lại do tư nhân sở hữu.

không được, đành chấp nhận lót bạt chống dột, dựng gỗ chống sập và di tản khi mưa bão.

Nói với báo VNExpress hôm 28 Tháng Mười, bà Trần Thị Thanh Tâm sống trong ngôi nhà cổ gần 200 tuổi ở đường Lê Lợi, thuộc “di tích loại một” (tức bảo tồn được yếu tố gốc và có giá trị về kiến trúc, lịch sử) đã xuống cấp từ 10 năm trước, cột gỗ bị mối mọt, mái ngói hư hỏng, có nguy cơ sập đổ.

“Mùa nắng còn chịu được, chứ mùa mưa thì nước lênh láng khắp nhà. Mỗi đợt bão lũ, cả gia đình phải di tản vì sợ nhà sập,” bà Tâm cho biết.

Còn ông Dương Thanh Cường, chủ căn nhà cổ 100 mét vuông, ở đường Tiểu La, cho biết nhà ông nằm trong 36 di tích xuống cấp theo thống kê năm 2024 của thành phố Hội An.

Theo ông Cường, nhà xây dựng 70 năm trước, được xếp vào “di tích loại bốn” nên không được tự ý sửa, trong lúc cấu kiện gỗ giáp tường mục nát, mất khả năng chống đỡ, cầu thang gỗ dẫn lên căn gác nhỏ hư hỏng, bốn bức tường vết nứt chằng chịt, vôi vữa bong tróc, mái ngói âm dương bị nứt vỡ, xê dịch lộ ra nhiều khoảng trống…

“Nhà có thể sập bất cứ lúc nào nhưng vẫn ở. Chính quyền đến khảo sát và đề nghị hỗ trợ kinh phí trùng tu. Qua hạch toán hết hơn 1 tỷ đồng, nhà nước hỗ trợ 60%, chủ nhà chịu 40%. Tuy nhiên, kinh tế gia đình khó khăn nên không có để đối ứng,” ông Cường nói.

Cách nhà ông Cường khoảng 300 mét, ngôi nhà cổ gần 100 tuổi của bà Ngô Thị Gần ở đường Trần Phú cũng xuống cấp nghiêm trọng. Nhiều năm qua chính quyền Hội An dùng cây gỗ gia cố chống đỡ những nơi có nguy cơ sập. Còn bà Gần dùng bạt che chắn phía dưới ngăn nước mưa dột vào.

“Nhà hư hỏng thì chấp nhận, kinh phí sửa chữa gia đình không có,” bà Gần buồn bã nói.

Tương tự, ông Vương Hữu Phước, chủ căn nhà cổ ở đường Bạch Đằng, cho biết do mái ngói hư hỏng, không có tiền nên che bạt ngăn nước mưa dột xuống.

Giải thích với báo đài, ông Nguyễn Văn Sơn, chủ tịch thành phố Hội An, cho rằng hầu hết những ngôi nhà cổ xuống cấp nêu trên thuộc sở hữu đa chủ thể, cha mẹ mất đi để lại nhà cho anh em. Hiện người ở nơi này, người nơi khác nên không ai có tiếng nói quyết định.

“Tiền trùng tu không thiếu nhưng những ngôi nhà này chủ thể không thống nhất. Đây là vấn đề dân sự, chính quyền không can thiệp được, chỉ vận động,” ông Sơn nói và thêm rằng có nhiều nhà sắp sập nhưng cũng không sửa được. (Tr.N) [qd]